Σομαλιλάνδη. Τα αυτοανακυρησόμμενο κράτος στο κέρας της Αφρικής, στο βορειοδυτικό τμήμα της Σομαλίας.

Βρίσκομαι μέσα σ’ ένα ταξί στην πρωτεύουσα της Αιθιοπίας, την Αντις Αμπέμπα. Κάνουμε συνέχεια βόλτες στην περιοχή Bole, όπου βρίσκεται και το ομώνυμο αεροδρόμιο, για να βρούμε το γραφείο εκπροσώπησης της Σομάλιλαντ (Represantation Office of Somaliland). https://el.wikipedia.org/wiki/Σομαλιλάνδη

Κανείς δεν γνωρίζει που ακριβώς βρίσκεται.

Μετά από αρκετή προσπάθεια το εντοπίσαμε ένα στενό πιο κάτω από την πρεσβεία της Νότιας Αφρικής. Δεν υπάρχει σημαία απ’ έξω παρά μόνο ένα μικρό αυτοκόλλητο στη σιδερένια πόρτα του κήπου που γράφει «I love Somaliland».

Σε λιγότερο από μία ώρα οι ευγενικοί υπάλληλοι του γραφείου μου έδωσαν τη βίζα γι’ αυτό το άγνωστο στον πολύ κόσμο κράτος.

Τέτοια γραφεία  (Represantation Office of Somaliland) απ’όπου μπορείς να προμυθευτείς τη βίζα για την είσοδο στο κράτος είναι μόνο 6. Στην Αντις Αμπέμπα στην Αιθιοπία, στο Ντζιμπουτί, στο Ναϊρόμπι Κένυας, στο Λονδίνο, στην Στοκχόλμη και στην Ουάσιγκτον ΗΠΑ.

Hargeisa – Somaliland

H Somaliland βρίσκεται στο λεγόμενο κέρας της Αφρικής, το  ανατολικότερο προεξέχον σημείο της αφρικανικής ηπείρου κάτω από τον κόλπο του Άντεν, στο βόρειο τμήμα της Σομαλίας. 

Αποτελεί ένα αυτοανακυρησόμμενο ανεξάρτητο κράτος από το Μάιο του 1991 αλλά ούτε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Σομαλίας (τμήμα της οποίας αποτελεί) ούτε καμία άλλη χώρα ή διεθνής οργανισμός έχει αναγνωρίσει την κυριαρχία της.

Είναι, λοιπόν, ένα από τα τρία τμήματα από τα οποία αποτελείται η Σομαλία. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της με πρωτεύουσα την Χαργκέισα (Hargeisa) https://en.wikipedia.org/wiki/Hargeisa. Στο βορειοανατολικό τμήμα της Σομαλίας βρίσκεται η Puntland, μια αυτόνομη περιοχή από το 1998, η οποία είναι και το ανατολικότερο σημείο όλης της αφρικανικής Ηπείρου, με πρωτεύουσα την Garoowe και εμπορική πρωτεύουσα το Bosaso και φυσικά το τρίτο τμημα είναι η “υπόλοιπη” Σομαλία νότια με πρωτεύουσα το θρυλικό Mogadishu, η οποία από το 1991 και για 20 περίπου χρόνια υπήρξε η πλέον επικίνδυνη άνομη πόλη στον κόσμο, όπου για να κυκλοφορήσεις με ασφάλεια χρειαζόσουν  την συνοδεία πληρωμένων ενόπλων για την προστασία σου.

Hargeisa Somaliland

Το πιο ασφαλές από αυτά τα τμήματα είναι η Σομαλιλάνδη. Αν βέβαια ήθελες να μετακινηθείς έξω από την Χαργκέισα η κεντρική κυβέρνηση συνήθιζε να απαιτεί από τους ξένους να παίρνουν μαζί τους έναν ένοπλο φύλακα. Ωστόσο, οι κανονισμοί έχουν αλλάξει και τώρα οι τουρίστες δεν απαιτούν ένοπλο φύλακα για να ταξιδέψουν τουλάχιστον στη Μπέρμπερα και τη Λας Γκελ. Στα ανατολικά, ενδέχεται να απαιτείται ακόμη ένοπλη φρουρά.

Somalilanders

Από την Αντίς Αμπέμπα παίρνω την απογευματινή πτήση για Dire Dawa, ανατολικά της Αντίς Αμπέμπα κι από ‘κει με mini bus για Harar, όπου και διανυκτερεύω. Από τη Harar ξεκινώ το πρωί οδικώς για τα σύνορα με τη Σομάλιλαντ. Όσο πλησιάζουμε το σκηνικό αλλάζει γίνεται πιο «σομαλικό». Ο δρόμος στο μεγαλύτερο μέρος του είναι χωμάτινος, με λίγα σποραδικά χιλιόμετρα ασφάλτου. 

Η Jijiga είναι η τελευταία αιθιοπική πόλη πριν τα σύνορα, θυμίζει περισσότερο Σομαλική έτσι όπως είναι ζωγραφισμένα τα εμπορικά κτίριά της, κάτι σαν προθάλαμος της Σομαλιλάνδης. 

Jijiga Ethiopia

Jijiga Ethiopia

Jijiga Ethiopia

Συναντάμε αμέτρητα κοπάδια καμηλών, οικισμούς αποτελούμενους από τέντες σφαιρικού σχήματος σαν τολ, φτιαγμένες από λογής – λογής υφάσματα σαν χιλιομπαλωμένο ρούχο.

Κυκλοφορούν πάρα πολλά κάρα και μικρά μπλε τουκ – τουκ. Τροχονόμοι ρυθμίζουν σε κάποιους δρόμους την κυκλοφορία και βοηθούν τους ανήμπορους και τα παιδιά να τους διασχίσουν. 

Ο τροχονόμος ρυθμίζει την κυκλοφορία στην Jijiga.

Αμέτρητα τα κάρα στην Jijiga.

Τουκ – τουκ στην Jijiga.

Jijiga Ethiopia.

Με άλλο λεωφορείο, με στριμωγμένα 5 άτομα σε κάθε σειρά, πήραμε το χωματόδρομο για τα σύνορα. 2 ώρες διαδρομή. 

Το λεωφορείο μ’ αφήνει ακριβώς στα σύνορα. Ο υπεύθυνος διαβατήριων των σομαλικών συνόρων αδιαφορεί παντελώς για την άνεση του γραφείου του και έχει στρωθεί στο πάτωμα δίπλα απ’αυτό, μασουλώντας τα τρυφερά βλασταράκια του κατ (khat ή  qat) https://en.wikipedia.org/wiki/Khat του γνωστού φυτού για τις ναρκωτικές του ιδιότητες, η χρήση του οποίου είναι παραδοσιακή σε πολιτισμούς, όπως το Τζιμπουτί, η Κένυα, η Ουγκάντα, η Αιθιοπία και η Υεμένη. Σφραγίζει, τελικά, το διαβατήριο μου και είμαι έτοιμη να διασχίσω πεζή τα σύνορα.

Jijiga Ethiopia.

Jijiga Ethiopia.

Jijiga Ethiopia.

Στην Wajaale https://en.wikipedia.org/wiki/Tog_Wajaale τη συνοριακή πόλη της Somaliland, βρίσκω ταξί που κάνει τη διαδρομή Wajaale – Hargeisa. Ο οδηγός, μέχρι να πάρουμε την τελική ευθεία για την πρωτεύουσα, μας έχει κάνει αμέτρητες βόλτες μέσα στην πόλη, τη μια για να αγοράσει “κατ”, την άλλη για να βρει κάποιο πελάτη. Τελοσπάντων, ουδέν κακόν αμιγές καλού! Με όλα αυτά τα πηγαινέλα είχα την ευκαιρία να χαζεύω αυτή την πόλη με τους χωματένιους δρόμους, τις αμέτρητες λακκούβες, τα πολύχρωμα μαγαζιά τους και τους ανθρώπους, που πηγαινοέρχονται ασταμάτητα.

Wajaale Somaliland

Τελευταία στάση το βενζινάδικο. Φουλάρουμε και πρόσω ολοταχώς για την πρωτεύουσα Hargeisa. Το ταξί “σερφάρει” στον χωματόδρομο, ακριβώς παράλληλα με τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο ο οποίος καθίσταται λιγότερο άνετος από το χωματόδρομο λόγω των άπειρων λακκουβών του, σηκώνοντας σύννεφα σκόνης. Κάθε φορά, που συναντάμε αυτοκίνητο, κλείνουμε αμέσως τα παράθυρα για να προστατευτούμε – όσο μπορεί αυτό να είναι δυνατό – από τη σκόνη, που αφήνει το πέρασμά του. Άσε που, αν προπορεύεται κάποιο αμάξι, βρίσκεσαι διαρκώς μέσα σε αυτό το σύννεφο σκόνης! Ευτυχώς για αυτές τις περιπτώσεις έχω πάντα ένα μεταξωτό μαντίλι, που το δένω ακριβώς κάτω από τα μάτια μου, σαν μάσκα προσώπου, για να προστατεύει την μύτη μου και το στόμα μου από την εισπνοή της σκόνης. Μοιάζω με λησταρχίνα στο Far West!

Hargeisa – Somaliland

Το τοπίο, όταν μπορώ να το δω από από τα κενά της σκόνης, είναι στεπώδες.

Η πρωτεύουσα απέχει περίπου μιάμιση ώρα από τα σύνορα. Φτάνω απογευματάκι στην πόλη και αναζητώ το καλύτερο ξενοδοχείο, όχι από σνομπισμό αλλά γιατί σε αυτά τα φτωχά και μη τουριστικά μέρη μόνο τα πολύ καλά ξενοδοχεία σου προσφέρουν τις βασικές ανέσεις. Αυτό, λοιπόν, είναι το Ambassador Hotel https://ambassadorhotelhargeisa.com, λίγο έξω από την πόλη σε ένα μικρό λόφο και δίπλα στο διεθνές αεροδρόμιο. Eίναι η ανάσα μου! Μετά από τόσο χωματόδρομο και τόση σκόνη δεν αναγνωρίζω τον εαυτό μου στον καθρέπτη, περισσότερο θυμίζω μαρίδα αλευρωμένη έτοιμη για τηγάνισμα, παρά άνθρωπο!

Ένα ντους είναι αυτό που επιβάλλεται για να με μετατρέψει από μαρίδα σε άνθρωπο.

Hargeisa – Somaliland

Η επόμενη μέρα με βρίσκει ξεκούραστη και έτοιμη να γνωρίσω αυτή την άγνωστη χώρα.

Η πρώτη μου βόλτα περιλαμβάνει την υπαίθρια αγορά της πόλης. Εδώ πωλούνται καμήλες και πρόβατα. Τα πρόβατα εδώ έχουν μια ιδιαίτερη μορφή με λευκό σώμα και μαύρα κεφάλια. Είναι κάτι πολύ χαρακτηριστικό της χώρας γι’ αυτό το λόγο έχουν αποτυπωθεί σε κάποια χαρτονομίσματα. Με το που έκανα την εμφάνιση μου στην αγορά χάθηκε και κάθε εμπορικό ενδιαφέρον για τα πρόβατα και τις καμήλες και όλο το ενδιαφέρον στράφηκε στην άγνωστη (εμού), που εισέβαλε στο βασίλειό τους με την κάμερα ανά χείρας. Ένιωσα λίγο σαν καμήλα προς πώληση! Ευτυχώς δεν με κοίταζαν στα δόντια και αυτό με επανέφερε στην ανθρώπινή μου συνειδητότητα!

Στην αγορά της Hargeisa – Somaliland

Τα χαρακτηριστικά μαυροκέφαλα προβατάκια της περιοχής.

Τo χαρτονόμισμα με μαυροκέφαλα προβατάκια.

Είχα γίνει το αξιοθέατό τους! Όλη την ώρα, όπου κι αν κατευθυνόμουν για να μπορέσω να τραβήξω φωτογραφίες, γινόμουν το επίκεντρο σε έναν ανθρώπινο κλοιό από περίεργους μα φιλικούς somalilanders, με αποτέλεσμα να μην μπορώ να τραβήξω παρά ελάχιστες φωτογραφίες. Ο συνταξιδευτής μου μού είπε πως όταν με έχανε από το οπτικό του πεδίο μέσα στην αγορά ήξερε ακριβώς, που βρισκόμουν παρατηρώντας το συγκεντρωμένο πλήθος.

Είναι τόσο σπάνιο πράγμα ο τουρίστας σ’ αυτή τη χώρα, που είναι εξαιρετικά απίθανο να περάσει απαρατήρητος. Γίνεται το επίκεντρο. Πρέπει να αποτέλεσα το γεγονός της ημέρας. Απ’ όπου κι αν περνούσα σχηματίζονταν πίσω μου ορδές. Άνθρωποι, που με ακολουθούσαν χωρίς κανένα λόγο απλά και μόνο από περιέργεια. Ένιωσα σαν τον Forest Gump στην ομώνυμη ταινία, που αρχίζει κάποια στιγμή να τρέχει ανά την χώρα και στο πέρασμά του αποκτά όλο και περισσότερους οπαδούς, που τον ακολουθούν κατά πόδας. 

Στην αγορά της Hargeisa – Somaliland, λίγο πριν συγκεντρωθεί το πήθος γύρω μου.

Αποτελώ, πραγματικά, κάτι τόσο ασυνήθιστο και αξιοπρόσεκτο όχι μόνο για τους ανθρώπους αλλά και για τα … ζώα! Περπατώ και κάθε τόσο γυρνώ για να βλέπω αυτό το τόσο ασυνήθιστο και για μένα θέαμα, αυτών που με ακολουθούν. Κάποια στιγμή συνειδητοποιώ ότι πίσω μου εκτός από ανθρώπους βρίσκεται ένας πίθηκος (το όνομά του είναι Αλί και είναι γνωστός στην πόλη και πολύ φιλικός). Ακολουθεί μόνο εμένα, όπου κι αν πάω για περίπου 2 χιλιόμετρα. Δεν το πιστεύω και για να το διαπιστώσω αλλάζω δρόμους, κατεύθυνση, αυτός αδιαφορεί για όλους τους υπόλοιπους και με ακολουθεί πιστά. Είμαι και γι’αυτόν προφανώς κάτι πρωτόγνωρο. Η μυρωδιά του “λευκού” του έχει κινήσει το ενδιαφέρον! 

Ο Αλί

Η Hargeisa είναι μία ήσυχη πόλη. Tο μόνο, που θυμίζει τον εμφύλιο είναι μερικά κτίρια χτυπημένα από τα πυρά καθώς και το μνημείο του πολέμου (Hargeisa War Memorial) https://en.wikipedia.org/wiki/Hargeisa_War_Memorial στο κέντρο της πόλης.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, η Σομαλιλάνδη ξεκίνησε μια συντονισμένη προσπάθεια απόσχισης από τη Σομαλία και τη βάναυση δικτατορική διακυβέρνηση του Σομαλού προέδρου Siad Barre. Σε απάντηση, η Σομαλική Πολεμική Αεροπορία ξεκίνησε έναν ευρείας κλίμακας εναέριο βομβαρδισμό της Hargeisa.

Ο αδιάκριτος βομβαρδισμός κατέστρεψε τουλάχιστον το 70 τοις εκατό της πόλης και, σε συνδυασμό με συνοπτικές εκτελέσεις και χερσαίες επιθέσεις, οδήγησε στο θάνατο περίπου 50.000 ανθρώπων, κυρίως αμάχων. Αυτό είναι πλέον γνωστό ως Γενοκτονία του Ισαάκ, ή Ολοκαύτωμα Χαργκέισα.

Για να σηματοδοτήσει τον άγριο βομβαρδισμό της Χαργκέισα και για να τιμήσει όσους έχασαν τη ζωή τους, ανεγέρθηκε ένα μνημείο στο κέντρο της πόλης, στη σημερινή πλατεία Ελευθερίας. Το πολύχρωμο μνημείο αποτελείται από μια μεγάλη μαργαρίτα, στην κορυφή της οποίας βρίσκεται ένα μαχητικό αεροσκάφος.

Αυτό το τζετ, ένα MiG-17, ήταν ένα από τα αεροσκάφη της Σομαλικής Πολεμικής Αεροπορίας, που απογειώθηκε από το αεροδρόμιο Hargeisa πριν γυρίσει πίσω για να βομβαρδίσει επανειλημμένα την ίδια πόλη. Συνετρίβη κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού και αργότερα ανακτήθηκε από τους αντάρτες.

Είναι ένα από τα λίγα αξιοθέατα της πόλης συμπεριλαμβανομένης της αγοράς του χρυσού.

Το σομαλικό πολεμικό Mig στο κέντρο της πόλης.

Αυτό, βέβαια, που σε εκπλήσσει ιδιαίτερα στην αγορά στο κέντρο της πόλης είναι τα υπαίθρια ανταλλακτήρια. Συνήθως έχουν μεγάλο όγκο χαρτονομισμάτων. Είναι σαν τα πορτοκάλια σε πάγκο ελληνικής λαϊκής αγοράς. Και δεν έχουν φύλακες, πόσο μάλλον όπλα. Επιπλέον, μερικές φορές άφηναν τα χρήματά τους στο δρόμο για να κάνουν ένα διάλειμμα και τα έβρισκαν ξανά ανέπαφα μια ώρα αργότερα! Σοβαρά, σε πόσα μέρη στον κόσμο μπορείτε να δείτε αυτό το είδος σκηνής;

Τα υπαίθρια ανταλλακτήρια της Hargeisa.

Αυτό που κάνει πραγματικά ξεχωριστή αυτή την πόλη και αυτή τη χώρα είναι οι προσόψεις των μαγαζιών της. Σαν να βλέπεις παιδικό μπλοκ ζωγραφικής. Κάθε μαγαζί έχει ζωγραφιές με το είδος ή τα προϊόντα που πουλάει.

Οι περίφημες προσόψεις των καταστημάτων.

Η σύντομη περιπλάνηση μου στη Somaliland τελειώνει. Ήρθε η ώρα της επιστροφής στην Ανίς Αμπέμπα και παρόλο που η διαδρομή μέχρι εδώ ήταν πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα, δεν αντέχω άλλη σκόνη και χωματόδρομο χωρίς νέα ενδιαφέροντα.  Αντέχεις τις κακουχίες όταν αυτά που αντιμετωπίζεις είναι πρωτόγνωρα, αλλά να ξαναζήσω το ίδιο ακριβώς σκηνικό θα το αποφύγω. Έτσι, λοιπόν, παίρνω την πτήση για Αντίς Αμπέμπα. 

Οι τελευταίες μου εικόνες από αυτή τη χώρα είναι από ψηλά και ειλικρινά δεν πιστεύω στα μάτια μου όταν βλέπω ότι εκεί κάτω διακρίνεται η σκόνη, που αφήνουν πίσω τους τα αυτοκίνητα. Αποστασιοποιημένη το απολαμβάνω!