Από τον Χρήστο Νέζο
Το νησί της τέχνης, το νέο τοπόσημο της Ίου με το νέο Μουσείο Γαΐτη – Σίμωσι να προσελκύει και ένα άλλο διεθνές κοινό που αγαπά την τέχνη.
Η αρχιτεκτονική του Κτιρίου Γαΐτη είναι εμπνευσμένη από τα Ανθρωπάκια: η καμπυλότητα της οροφής βασίζεται στο σχέδιο των καπέλων τους, ενώ η πόρτα της εισόδου του στο σχέδιο ενός κεφαλιού ιδωμένου από μπροστά.
Μια νέα σελίδα ξεκίνησε να γράφεται στο ιστορικό παζλ του κυκλαδίτικου νησιού της Ίου. Τοπόσημο όχι μόνο του Αιγαίου αλλά όλης της Ελλάδος το νέο Μουσείο Γαΐτη – Σίμωσι, αφιερωμένο στο έργο του ζωγράφου Γιάννη Γαΐτη και της γλύπτριας Γαβριέλλας Σίμωσι, που δημιουργήθηκε μέσα από τη σύμπραξη του Δήμου Ιητών με την Λορέττα Γαΐτη, κόρη των δυο σπουδαίων καλλιτεχνών, πνευματικό δικαιούχο και κληρονόμο.
Κτισμένο στην κορυφή ενός λόφου, με πανοραμική θέα στη Χώρα και το λιμάνι της Ίου και τα νησιά Σίκινο, Πάρο και Νάξο, ενώ όταν ο καιρός το επιτρέπει, διακρίνονται η Μήλος και η Σίφνος με φόντο το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου.
Σαν δυο ξεχωριστά μουσεία, σε ένα τόσο μοναδικό χώρο θα σας ενθουσιάσουν από την πρώτη στιγμή, που θα τα αντικρίσετε. Όσοι γνωρίζουν το έργο των δυο καλλιτεχνών μπορούν να θαυμάσουν από κοντά τις επιρροές, τις σκέψεις, την συναισθηματική κατάσταση του καλλιτέχνη στα έργα μέσα στο χρόνο.
Η είσοδος του Μουσείου
Τα πάντα καλοντυμένα ανθρωπάκια του Γαΐτη έρχονται εδώ στο χώρο τους να μας ξεναγήσουν σαν γνήσιοι οικοδεσπότες και να μας πουν τις ιστορίες τους, είτε αυτές είναι χαρούμενες από την παιδική τους αθωότητα κάνοντας τραμπάλα (αλήθεια τα σημερινά παιδιά γνωρίζουν την τραμπάλα που εγώ σαν παιδί έκανα πάντα στο σχολείο μου μιας και δεν υπήρχε σχολείο χωρίς τραμπάλα) ή παίζοντας ποδόσφαιρο, ή παρακολουθώντας μια νεκρώσιμη ακολουθία, που στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Γαΐτης έχει σχεδιάσει τη δική του.
Εντύπωση προκαλεί το μεγάλο έργο σε μουσαμά του Κουταλιανού που τόσα χρόνια πριν ο Γαΐτης είχε φτιάξει. Ένα φωτογραφικό σημείο για Instagram σαν να γνώριζε την κάθοδο των χιλιάδων ινφλουένσερ που αναζητούν ινσταγκραμικά σημεία για φωτογράφιση και video
Γιάννης Γαΐτης
Το μουσείο, έκτασης 1600 τ.μ., σχεδιάστηκε από τους αρχιτέκτονες Λορέττα Γαΐτη και Ζακ Σαρά για να φιλοξενήσει τη μόνιμη έκθεση των δύο καλλιτεχνών καθώς και παράλληλες, περιοδικές εκθέσεις και εκδηλώσεις. Τα επίσημα εγκαίνια του Μουσείου έγιναν στις 14 Σεπτεμβρίου 2024 από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη.
Αρχιτεκτονική
Η μόνιμη συλλογή διαρθρώνεται σε δύο βασικά κτίρια, τα οποία βρίσκονται εκατέρωθεν ενός εσωτερικού δρόμου. Μια σειρά υπερμεγέθη κεφάλια από «ανθρωπάκια»
σηματοδοτούν την είσοδο στον «δρόμο» και προσκαλούν τον επισκέπτη στο Μουσείο.
Αριστερά, το Κτίριο Γαΐτη εκτείνεται σε δύο ορόφους, με την υποδοχή του Μουσείου να βρίσκεται στο ισόγειο. Εξερχόμενος από την πτέρυγα Γαΐτη, ο επισκέπτης ανακαλύπτει μια αυλή με μια ελιά, απ’ όπου έχει πρόσβαση στο Κτίριο Σίμωσι.
Η Γαβριέλλα Σίμωσι αγαπούσε το λευκό: Τα γλυπτά είναι λευκά, οι τοίχοι είναι ασβεστωμένοι, ενώ λευκό μάρμαρο καλύπτει το δάπεδο και τα βάθρα. Μια σειρά από αψίδες σε σειρά δημιουργεί διαδοχικές προοπτικές πάνω στα επιβλητικά γλυπτά που εκτίθενται στο κέντρο του χώρου.
Μια αίθουσα πολλαπλών χρήσεων για προσωρινές εκθέσεις, αποθήκες, διοικητικά γραφεία και ένα καφέ, και ένα ανοιχτό θεατράκι στο τέλος του δρόμου, ολοκληρώνουν το πρόγραμμα του μουσείου.
Συλλογή
Η συλλογή των έργων του Γαΐτη εξελίσσεται χρονολογικά ξεκινώντας από το ισόγειο, όπου παρουσιάζονται οι πιο πρώιμες περίοδοι – από το 1948 έως το 1963 – προς τον επάνω όροφο, ο οποίος είναι αφιερωμένος στους πίνακες, τις εγκαταστάσεις και τις κατασκευές γύρω από τα περίφημα «ανθρωπάκια». Παρουσιάζονται έργα από το 1964 έως το 1984, έτος του θανάτου του.
Για τη Σίμωσι, παρουσιάζονται δέκα μνημειώδη γλυπτά από λευκή ρητίνη, που δημιουργήθηκαν από το 1970 έως το 1983 και μεγεθύνθηκαν το 1999, έτος του θανάτου της. Επιπλέον, εκτίθενται γύψινα γλυπτά της περιόδου 1962 – 1969, ενώ η συλλογή συμπληρώνεται από περίπου σαράντα αυθεντικά φωτογραφικά κολλάζ, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970.
Όσο για το χώρο των έργων της Σίμωσι, το απόλυτο λευκό στην αναζήτηση της ψυχής, της αγάπης, της οικογένειας, του υποσυνείδητου της γλύπτριας, μας χαρίζει έργα που κοιτάζοντάς τα μπορείς να καταλάβεις τις ανησυχίες της αλλά μπορείς να διαβάσεις τις δικές σου παρατηρώντας το έργο, που εντέχνως σε προκαλεί να ψάξεις μέσα σου.
Ίος, πανοραμική άποψη το Μουσείο, η χώρα και στο βάθος η Σίκινος
Η Λορέττα Γαΐτη απαντά σε ερωτήσεις που θα θέλαμε να γνωρίζουμε
Γιατί το Μουσείο Γιάννη Γαΐτη και Γαβριέλλας Σίμωσι φτιάχτηκε στην Ίο;
Ο Γιάννης και η Γαβριέλλα, κατάγονται και οι δύο από το Αιγαίο: ο πατέρας μου από την Τήνο, εύφορη γη για πολλούς καλλιτέχνες, η μητέρα μου από τη Μήλο και την Εύβοια.
Ωστόσο, όταν έπρεπε να επιλέξω τον τόπο ανάπαυσης του πατέρα μου, ο οποίος πέθανε νέος, σε ηλικία 61 ετών, διάλεξα την Ίο. Εδώ έχτισα ένα μικρό λευκό εκκλησάκι κοντά στο σπίτι του, όπου και οι δύο αναπαύονται σήμερα.
Ο Γιάννης Γαΐτης, ο Αθηναίος, ανακάλυψε την Ίο κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του με τον φίλο του Jean-Marie Drot. Και οι δύο αγάπησαν τον τόπο και αποφάσισαν να «κάνουν ένα σύμφωνο με το νησί και να ριζώσουν σε αυτό το βραχώδες έδαφος». Πολύ σύντομα, το 1964, ο Γαΐτης σχεδίασε και επέβλεψε την κατασκευή του σπιτιού του Jean-Marie Drot στην Ίο, ενώ η Γαβριέλλα Σίμωσι κατασκεύασε επιβλητικά γλυπτά, μέσα στο σπίτι και έξω στις ταράτσες που βλέπουν στη θάλασσα.
Λίγα χρόνια αργότερα, ο Γιάννης Γαΐτης ξεκίνησε την κατασκευή του δικού του σπιτιού, στην άλλη πλευρά του ίδιου μικρού όρμου. Τα δύο σπίτια στέκουν ακόμα και σήμερα αντικριστά, χαράζοντας σε αυτόν τον αξιοθαύμαστο χώρο μια αιώνια συνύπαρξη.
Ο Γιάννης έχτιζε υπομονετικά το σπίτι του για σχεδόν δέκα χρόνια, έργο ευτυχίας και ελευθερίας. Εκεί δούλεψε τους πίνακές του μέχρι το θάνατό του στις 22 Ιουλίου 1984, λίγες μέρες μετά τα εγκαίνια της μεγάλης αναδρομικής έκθεσής του στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας. Η Μελίνα Μερκούρη, τότε υπουργός Πολιτισμού, τον τίμησε όπως τιμούσαν στην αρχαία Ελλάδα τους πολίτες που είχαν δοξάσει την πόλη τους.
Η θέληση να κρατήσω ζωντανό το έργο των γονιών μου ήταν επιβεβλημένη για μένα και το νησί της Ίου ήταν μια προφανής και πιστή επιλογή.
Το 1997, ξεκινήσαμε μαζί με τον συνεργάτη μου Jacques Charrat τα πρώτα σκίτσα για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του μουσείου. Η χαρά μου ήταν μεγάλη που η μητέρα μου πρόλαβε να δει τη μακέτα του μελλοντικού μουσείου πριν από το θάνατό της, στις 27 Μαΐου 1999, λίγο πριν από τα εγκαίνια της αναδρομικής της έκθεσης στο Παρίσι, στο Couvent des Cordeliers.
Χάρη στην αμέριστη στήριξη του Δήμου Ιητών σε κάθε βήμα, και με την πολύτιμη βοήθεια του Υπουργείου Πολιτισμού, αυτό το βαθύ όνειρό μου έγινε πραγματικότητα, αφού το 2009 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του Μουσείου. Με τον Γιώργο Πουσσαίο, που ξεκινήσαμε μαζί, στη συνέχεια με τον Μιχάλη Πετρόπουλο, και τέλος με τον Γκίκα Γκίκα, που με τις συνεχείς προσπάθειές του, έκανε δυνατή την ολοκλήρωση.
Χωρίς αμφιβολία, ο Γαΐτης και η Σίμωσι, οι αγαπημένοι μου γονείς, με δίδαξαν ότι ήταν απαραίτητο, κάθε μέρα, ακούραστα, με αποφασιστικότητα, και μερικές φορές μέχρι εξαντλήσεως, να επαναλαμβάνουμε τις ίδιες χειρονομίες στην υπηρεσία ενός έργου και ενός ευγενούς σκοπού, γνωρίζοντας ότι τελικά αυτή είναι η μόνη στάση ζωής.
Αυτές οι χειρονομίες όλων, αυτή η σύγκλιση τόσης ενέργειας και καλής θέλησης, αποτελούν την απαρχή αυτού του Μουσείου, το οποίο θα σηματοδοτήσει, ελπίζω, την ένταξη του Γαΐτη και της Σίμωσι στην εθνική κληρονομιά του ελληνικού λαού και θα επιτρέψει στους λάτρεις της Τέχνης να κατανοήσουν καλύτερα την ποικιλομορφία, τον πλούτο και τον νεωτερισμό του έργου τους.
Στις 14 Σεπτεμβρίου 2024 εγκαινιάστηκε το Μουσείο Γαΐτη-Σίμωσι, σχεδόν 27 χρόνια μετά την αρχική σύλληψη της ιδέας και της αρχιτεκτονικής μελέτης. Ελπίζω ότι η συνεισφορά των παιδιών μου και εμού, αλλά και του Δήμου και του Δημάρχου Γκίκα Γκίκα, θα επιτρέψει σε επισκέπτες από όλο τον κόσμο να ανακαλύψουν αυτό το μοναδικό σε όλη την Ελλάδα μουσείο.
Λορέττα Γαΐτη
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ
Διάρκεια λειτουργίας 2025: 14 Απριλίου – 20 Οκτωβρίου
Ωράριο Λειτουργίας:
14/04 -15/06 & 01/09 – 20/10
10:00-13:30 & 17:30-21:00
Καθημερινά εκτός Τρίτης
16/06 – 31/08
10:00-13:30 & 18:00-21:30
Καθημερινά εκτός Τρίτης Αργίες: Μ.Παρασκευή, Κυριακή Πάσχα, Πρωτομαγιά, 15 Αυγούστου
Εισιτήριο Μουσείου: Γενική είσοδος 6€
Μειωμένο εισιτήριο 4€: Άτομα άνω των 65 ετών Παιδιά και νέοι ηλικίας 12 – 25 ετών. Φοιτητές Κάτοχοι της Ευρωπαϊκής Κάρτας Νέων
Άνεργοι. Στρατιώτες σε θητεία. Ομάδες (10 άτομα και άνω)
Ελεύθερη είσοδος 0€:
Μέλη του Μουσείου. Παιδιά έως 12 ετών. ΑμεΑ και ο συνοδός τους. Εκπαιδευτικοί συνοδοί σχολείων. Κάτοχοι κάρτας ICOM-ICOMOS
Μέλη Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών. Μέλη Εταιρείας Ελλήνων Ιστορικών της Τέχνης (ΕΕΙΤ). Διπλωματούχοι ξεναγοί. Δημοσιογράφοι. Κάτοχοι Κάρτας Πολιτισμού ΥΠΠΟ
Για περισσότερες πληροφορίες και ομαδικές επισκέψεις, μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Μουσείου.
Διαβάστε το άρθρο της Έλσας Νέζου στο wetravel.gr Μπουτάν το Βασίλειο της χαράς
Μπουτάν η Έλσα Νέζου μας ξεναγεί στο βασίλειο της χαράς όπως αποκαλείται το Μπουτάν
‘Ελσα Νέζου
