Εγγαρές : Η κοιλάδα με τους μπαξέδες της Νάξου

Από τον Χρήστο Νέζο

Επίγειο παράδεισο περιγράφει ο Νίκος Καζαντζάκης στο έργο του Αναφορά στο Γκρέκο το μικρό αυτο χωριουδάκι των περίπου 200 κατοίκων. Εγγαρές : Η κοιλάδα με τους μπαξέδες της Νάξου

 

Μόλις 6,8 χιλιόμετρα απέχουν οι Εγγαρές https://el.wikipedia.org/w απο τη χώρα  στα δυτικά της Νάξου. Αγροτικό κατα βάση χωριό μιας και ο κάμπος των Εγγαρών που απλώνεται γύρο του ειναι ο πιο έφορος όλου του νησιού.

Τον πλούσιο σε καλλιέργεια κάμπο περίπου 5 τ.χλμ.  διαπερνούν δύο ποτάμια, και καταλήγουν στην θάλασσα Κατα μήκος του ενός απο τους δυο ποταμούς που διασχίζουν το χωριό και κάνουν οπως καταλαβαίνετε τη κοιλάδα τόσο εύφορη βρίσκεται και ο εγκαταλελειμένος οικισμός της Λαγκάδας, τον Αμμίτη. Το χωριό είναι χτισμένο στους πρόποδες των βουνών Κορακιά και Γέννηση. 

Και τι δεν βγάζουν τα περιβόλια οι περιφιμοι μπαξέδες των Εγγαρών, τι να πω για τις ντομάτες, τα κολοκυθάκια, τις μελιτζάνες, τα πορτοκάλια, τα λεμόνια, τα καρπούζια τις πατάτες, ολα με αρώματα και γεύσεις έντονες.

Εδω ερχόταν τα καλοκαίρια οταν έμενε στη χώρα ο Νίκος Καζαντζάκης και περπατούσε απολαμβάνοντας το λιτό ψωμί με τις ντομάτες και το ντόπιο τυρί. Δύο χρόνια φιλοξενούμενος στις Εγγαρές με την οικογένεια του έζησε  και έφτασε στο σημείο να γράψει «Γλύκα μεγάλη είχε το νησί ετούτο, ησυχία πολλή, αγαθά τα πρόσωπα των ανθρώπων, σωροί τα πεπόνια, τα ροδάκινα, τα σύκα κι η θάλασσα ήρεμη. (…)

Για τον Νίκο Καζαντζάκη αυτά τα δύο χρόνια ήταν ένα μεγάλο σχολείο. Φοίτησε βέβαια και στη Γαλλική Σχολή στο Κάστρο της Νάξου που τον βοήθησε σημαντικά να ωριμάσει τόσο ως άνθρωπος αλλά και ως συγγραφέας. Και το αποτέλεσμα ένα καταπληκτικό βιβλίο, «Αναφορά στον Γκρέκο» που εκτός από αυτοβιογραφική ιστορία, ένας ύμνος για τη Νάξο…

Στο κέντρο του χωριού υπάρχει μια πλινθόκτιστη πλατεία που λίγα μέτρα από εκεί, δεσπόζει ένας από τους μεγαλύτερους ναούς της Νάξου, η Κοίμηση της Θεοτόκου. Στο χωριό δεν λείπουν και τα αμέτρητα ξωκλήσια, μέσα στον κάμπο και στα βουνά.

Οι βόλτες γίνονται στη χαρακτηριστική πετρόχτιστη πλατεία του χωριού δίπλα στην εκκλησία της κοίμησης της Θεοτόκου όπου τον Δεκαπενταύγουστο γίνετε και εδώ μεγαλο πανηγύρι.

 

Δύο ελαιοτριβεία του χωριού έχουν αναπαλαιωθεί. Το ένα είναι του 1885 και σημερα στεγάζει το γραφείο της κοινότητας και το αγροτικό ιατρείο. Το άλλο είναι μουσείο- ελαιοτριβείο και χρονολογείται απο τις αρχές του 19ου αιώνα. Στα ανατολικά του χωριού βλέπουμε το λόφο της Γεννήσεις, και πρέπει οπωσδήποτε να ανεβείτε και να ανάψετε ενα κεράκι στο μικρό εκκλησάκι της Γεννήσεις του Χριστού, που ειναι και χτισμένο μεσα σε βράχο.Η θέα απο εκεί ψηλά θα σας μαγέψει.

Στα προχριστιανικά χρονια εδώ υπήρχε ιερό των Νυμφών

Στη βόλτα σας εκεί μπορείτε να επισκεφθείτε και να θαυμάσετε επτά διατηρημένος νερόμυλους που μέχρι και τη δεκαετία του 60 έδιναν ζωή στη περιοχή.

Οπως καταλαβενεται και οι Εγγαρές είναι στα σημεία αναφοράς της  Νάξου για το φαγητό.

Πρέπει ένα βράδυ να τις επισκεφτείτε οπωσδήποτε για φαγητό.

Εδώ είναι φημισμένη η ομελέτα τούρτα και  σερβίρετε σε διάφορες παραλαγές

Εγώ την έφαγα στη ταβέρνα της Στέλλας Καπετανάκη μιάς ευγενικής γύναικας γεμάτη καλοσύνη  που βρίσκετε απέναντι απο την λευκή εκκλησία με τον μπλε τρούλο, στη στροφή. Όλοι στην οικογένεια αγρότες όλοι ασχολούνται με κάτι, έχουν τα ζωντανά τους τα περιβόλια τους τους μπαξέδες τους και παράγουν τα πάντα που χριάζεται η κουζίνα τους. Όλα παραγωγής τους.

 

 

Στο βιβλίο μου < Μαγειρεύοντας στην Νάξο και τις Μικρές Κυκλάδες > έχω ένα αφιέρωμα στο χωριό, αλλά και  στην μοναδική ομελέτα τούρτα των Εγγαρών.