Χαλκί: Η παλιά πρωτεύουσα της Νάξου

Από τον Χρήστο Νέζο

Το γλυκό χωριό της Νάξου, το χωριό πρωτεύουσα των περασμένων χρόνων, με το σημαντικό πολιτιστικό και οικονομικό του αποτύπωμα.

Οσα χρόνια και αν περάσουν το Χαλκί αγαπητοί μου έχει τον αέρα του κοσμοπολίτικου. Γλυκό χωριό το λέω, γιατί όλα τα ραντεβού στη Νάξο γίνονται για γλυκό στο Χαλκί.

 Βρισκόμαστε φίλοι μου στο κέντρο της Νάξου και σε 270 μέτρα υψόμετρο, στο οροπέδιο της ιστορικής Τραγαίας, στον κάμπο με τις ελιές, τα αμπέλια,τις πορτοκαλιές, τις λεμονιές, τις βελανιδιές αλλά και τα φημισμένα Κίτρα του νησιού.

Σήμερα το Χαλκί έχει ξαναζωντανέψει καθώς πολλά από τα ιστορικά του κτίρια, αυτά τα αγαπημένα αρχοντικά, έχουν αναστηλωθεί, φρεσκαριστεί και εχουν μετατραπεί σε ενοικιαζόμενες κατοικίες.

Έχουμε αποχαιρετήσει το κυκλαδίτικο τοπίο και βρισκόμαστε σε ενα διαφορετικό χωριό, που άπο τα κτίσματα του καταλαβαίνεις πως υπήρξε σε άλλα χρόνια μεγάλο οικονομικό κέντρο και αυτό γιατί λόγο της θέσης του ενώνει τα χωριά του ορεινού όγκο. Οκτώ ειναι τα χωριά μαζι με το Χαλκί που ανήκουν στην τοπική κοινότητα του Χαλκείου (έτσι το ονόμαζαν παλιά) και είναι οι Ακάδημοι, ο Καλόξυλος, η Ράχη, το Μετόχι, το Κουτσοχέραδο, το Τσικαλαριό, και φυσικά το ίδιο το Χαλκί.

Το όνομα του θέλει η παράδοση να το παίρνει την εποχή της Ενετοκρατίας, όταν οι Ενετοί εγκατέστησαν στο χωριό μια οικογένεια χαλκωματάδων, έξου και Χαλκί. Ερχόμενοι εδώ, θα θαυμάσετε τα υπέροχα νεοκλασικά σπίτια με τις πλακόστρωτες αυλές και τα δρομάκια, αλλά και τα περίτεχνα σκαλιστά κάγκελα.

Αρχοντικά σπίτια, βαμμένα στο χρώμα της τερακότας άλλα με ώχρα, λευκό και γαλάζιο του Αιγαίου, που με το πέρασμα του χρόνου δίνουν εντονότερα την αίσθηση της αρχοντιάς.

Πρωτίστως βέβαια πρέπει να περιδιαβείτε τα αξιοθέατα του χωριού, να πάτε στην Παναγία την πρωτόθρονη, που λειτουργεί απο το 1052, στον Πύργο Μπαρότση του 17ου αιώνα, αλλά και στο ιστορικό ποτοποιείο μουσείο  Βαλλινδρά, που δημιούργησε το παραδοσιακό ποτό της Νάξου, το κίτρο.

Το 1896  εδώ στο Χαλκί ο Μάρκος Βαλληνδράς ιδρύει το μόνιμο ποτοποιείο αποστακτήριο Βαληνδρά και το 1928 αρχίζει να εξάγει το Κίτρο σε χώρες που υπάρχει ελληνισμός Πήρε επίσης μέρος σε πολλές διεθνείς και ελληνικές εκθέσεις και το Κίτρον απέσπασε πολλές διακρίσεις και επαίνους. Η συνταγή έπειτα πέρασε στον  Ιωάννη  Σακελλιάδη- Βαλληνδρά, φυλάχτηκε ευλαβικά και μεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει  από κοντά το αποστακτήριο Μουσείο και να γνωρίσει την ιστορία του λικέρ αυτού που είναι ΠΟΠ προϊόν της Νάξου.

 

Στο βΙβλίο μου Μαγείρευοντας στην Νάξο και τις Μίκρες Κυκλάδες έχω συμπεριλάβει το Χαλκί  και σας παρουσιάζω μια συνταγή “Σαλάτα Αγκινάρες με γλυκό Κίτρο Νάξου” μέσα απο το Μουσείο Βαλληνδρά

 

Και εδω βέβαια αγαπητοί μου έχει καλό φαγητό και καλές ταβέρνες, αλλά το Χαλκί φημίζεται όπως σας είπα για τα γλυκά του.Όλοι οι καλοκαιρινοί και όχι μόνο επισκέπτες, όπου και αν είναι στην Νάξο, ένα απο τα βραδιά τους θα ανέβουν στο Χαλκί για να γλυκαθούν.

 

Για καφέ και γλυκό εγώ αγαπώ το Caffegreco του Γιάννη που βρίσκεται σε ένα εκπληκτικό ιστορικό κτήριο του 1726 που λειτούργησε σαν σπιτι όταν το Χαλκί ήταν η πρωτεύουσα της Νάξου, μετά ως ιατρείο, ξυλουργείο και τα τελευταία χρόνια ως σημείο συνάντησης για καφέ με μοναδικα γλυκά. Όλα τα γλυκίσματα εδώ, τα φτιάχνει καθημερινά  η μητέρα του Γιάννη η κυρία Άννα Βλασερού με ολόφρεσκα προιόντα όλα απο το νησί και γάλα απο την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου. Ε.Α.Σ

φημισμένα εδω ειναι και τα κοκτειλ με τα 3 διαφορετικά Κίτρα, αλλά και το Burger με το ντόπιο μοσχαρίσιο κυμά.

Γαλακτομπούρεκο επίσης μπορείτε να δοκιμάσετε της κυρίας Κατερίνας που φτιάχνει καθημερινά με φρέσκο Ναξιώτικο αγελαδινό γάλα της ΕΑΣ Νάξου https://easnaxos.com/  και σερβίρεται στο παραδοσιακό καφενείο του Γαλάνη.

Γιά σπιτικά ζυμαρικά φίλοι μου χοιροποίητες πίτσες και πεϊνιρλί φυσικά με Ναξιώτικα τυριά στο Μitos ARTernative BAR https://mitos-arternative-bar.business.site/   ένα πολύ προσεγμένο μαγαζι που διαθετεί και μεγάλη δανειστική βιβλιοθήκη με πολλά βιβλία που αφορούν την Νάξο όπου μπορείτε να μελετήσετε, τρώγοντας η απολαμβάνοντας το ποτό σας.

Στη μικρή σας βόλτα στο Χαλκί μπορείτε να χαζέψετε και στα λιγοστά μαγαζάκια που κάθε χρόνο όλο και κάτι νέο ξεπροβάλει.  Δύο με τρία μαγαζάκια πουλάνε διάφορα είδη, υπάρχει Κρεοπωλείο, ένα μαγαζί με παραδοσιακά προιόντα που μπορείτε να αγοράσετε προιόντα απο ντοπιούς παραγωγούς. Αλλά και ένα μαγαζι με υφαντά. Το παντοπωλείο ΄Αριστον είναι ξεχωριστο, δημιουργήθηκε το 2011 και είναι το παλιό του Χωριανόπουλου που η ακμή του ήταν τη δεκαετία 1920-30. Τα αντικείμενα τα παλιά του παντοπωλείου έχουν μεταφερθεί στο Λαογραφικό Μουσείο Χωριανόπουλου στο διπλανό χωριό Καλόξυλος όπου μπορείτε να επισκεφθείτε.

Το γαλακτομπούρεκο, το κανταΐφι,  τα γλυκά κουταλιού, κεράσι και κίτρο πρέπει να τα δοκιμάσετε… 

Να σας πω φίλοι μου κλείνοντας πως ωραίο θα είναι να επισκεφθείτε μερικές, αν όχι όλες από τις τριάντα βυζαντινές εκκλησίες  που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή της Τραγαίας. Δεν την λένε άλλωστε τυχαία

< Μυστρά του Αιγαίου>!

 

Διαβάστε στο wetravel.gr Φίτζι ο παράδεισος στον Ειρηνικό ωκεανό Η Έλσα Νέζου μας ξεναγεί στο μακρινό νησί