Αμαζόνιος: ο πνεύμονας της γης.
Elena Baveli
Diamond expert, Enologist, Businesswoman, Traveller

Ένα ταξίδι ζωής.

Ένα από τα πιο ιδιαίτερα μέρη του πλανήτη, ο Αμαζόνιος είναι μια κατηγορία από μόνος του. Οι πνεύμονες της γης όπως λέγεται το δάσος, διότι το 20% του οξυγόνου προέρχεται από εκεί. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα τροπικά δάση, με τον Αμαζόνιο ποταμό να το διασχίζει. Ο ποταμός φέρει τον μεγαλύτερο όγκο νερού στον κόσμο, μαζί με 1700 παραποτάμους. Το τροπικό δάσος καλύπτει το 40-45% της Λατινικής Αμερικής, εκτείνεται σε 8 χώρες, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται στη Βραζιλία.

Ο Αμαζόνιος ποταμός έχει μήκος 6400 χιλιόμετρα και παρουσιάζει σπουδαία βιοποικιλότητα. Κατά τη διάρκεια των βροχών πλημμυρίζουν οι ακτές του ποταμού με εκτόπισμα μέχρι και 120 χιλιόμετρα. Κατοικείται από πάρα πολύ κόσμο οργανωμένο σε κοινότητες που έχει κανονική επαφή με τον δυτικό πολιτισμό. Έχει 400 με 500 φυλές, αλλά και αυτόχθονες κυρίως στη Βραζιλία, οι οποίοι είναι σε απομόνωση και δεν έχουν έρθει ποτέ σε επαφή με τον σύγχρονο άνθρωπο.

Ονομάστηκε Αμαζόνιος από τον πρώτο Ευρωπαίο Ισπανό εξερευνητή που τον επισκέφθηκε το 1540. Η προέλευση της ονομασίας έχει ως βάση τις Αμαζόνες της ελληνικής μυθολογίας. Ο λόγος ήταν πως κατά την αποστολή του εκεί δέχθηκε επίθεση πολλές φορές από γυναίκες με όπλα. Ωστόσο κατά τη δική μου επίσκεψη στη ζούγκλα, οι ντόπιοι μου είπαν πως ήταν άνδρες με μακρυά μαλλιά και πως οι Ισπανοί τους είχαν μπερδέψει με γυναίκες.



Στον Αμαζόνιο μείναμε περίπου 2 εβδομάδες και διαπίστωσα πως το δάσος μπορεί να σου προσφέρει τα πάντα εάν το γνωρίζεις καλά. Σταφύλια, φαρμακευτικές και θρεπτικές ουσίες, 3000 φρούτα, παγωτά. Ακόμη και πόσιμο νερό ανοίγοντας το εσωτερικό των ριζών ενός φυτού. Σχεδόν το 80% των τροφών που καταναλώνουμε σήμερα, έχουν προέλευση από τον Αμαζόνιο, όπως η σοκολάτα, το καλαμπόκι, το ρύζι και οι πατάτες. Η αγαπημένη μου πατάτα εκεί ήταν η γιούκα.


Σταφύλι της Ζούγκλας.
Η Αμαζονία έχει 390 δισεκατομμύρια δέντρα και 40.000 ήδη φυτών. Φανταστείτε πως έχει εξεταστεί μόνο το 1% της χλωρίδας του δάσους από ερευνητές. Και πόση ακόμα πανίδα περιμένει να ανακαλυφθεί. Μερικά σημεία έχουν τόσο πυκνή βλάστηση που οι ακτίνες του ήλιου δεν παιρνούν και είναι αρκετά σκοτεινά κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Αφροδισιακό φυτό.

Δέντρο με ουσίες που χρησιμοποιούνται ως δραστικές στη φαρμακοβιομηχανία.


Χαρακτηριστικά ζώα του Αμαζονίου είναι ο βόας, το ανακόντα, το caiman και το ροζ δελφίνι. Επίσης αράχνες, πιράχνας, γιγαντιαίες βίδρες, μαιμούδες, τουκάν, μαύροι πάνθηρες και σπανιότερα ταυροκαρχαρίες.






Ήδη από το αεροπλάνο είχα ενθουσιαστεί και έβλεπα το καταπράσινο πυκνό δάσος απο ψήλα και τον τεράστιο ποταμό να ξεδιπλώνεται σαν φίδι. Πήραμε τη βάρκα μας, και τον οδηγό μας (William) για τις υπόλοιπες μέρες και ξεκινήσαμε το ταξίδι μας να μπούμε βαθιά μέσα στη ζούγκλα κατά μήκος του ποταμού Περού και Βραζιλία. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού στις όχθεις υπήρχαν σποραδικά lodges ((καταλείμματα) μιας και δεν υπάρχουν ξενοδοχεία ή πολυτέλειες εκεί. Υπάρχουν επίσης πολλοί μόνιμοι κάτοικοι που ζουν οργανωμένοι σε κοινότητες και εννοείται γνωρίζουν τον δυτικό πολιτισμό. Μας πήρε αρκετές ώρες αλλά κάποια στιγμή φτάσαμε στο lodge, αφού πρώτα μπήκαμε σε έναν κρυφό παραπόταμο.


Ένιωθα πολύ οικεία με το περιβάλλον και προσπαθούσα να πιστέψω πως βρισκόμουν στον Αμαζόνιο! Το πρώτο πράγμα που χρειάζεσαι είναι ένα ζευγάρι μπότες μιας και έχει παντού λάσπη και νερό. Ύστερα μακρυμάνικα να αντιμετωπίσεις τις ορδές εντόμων και τον καυτό τροπικό ήλιο. Εννοείται αντικουνουπικο νο4, καπέλο, αντηλιακό και αδιάβροχο. Μπορεί να βρέξει ανά πάσα στιγμή. Και όλα αυτά πάντα μαζί μας, αφού σχεδόν κάθε μεσημέρι ήμασταν στο ποτάμι και τη ζούγκλα για εξερευνήσεις. Και το βράδυ. Οπότε απαραίτητος και ο φακός!

Οι πρώτες αισθήσεις είναι αποπνικτική ατμόσφαιρα, πολλή υγρασία, άπνοια και ζέστη. Το δέρμα λάμπει συνεχώς από την τόση υγρασία και έχεις μόνιμα ένα φίλτρο instagram πάνω σου. Το δωμάτιο μας ήταν έξω στη φύση με μια πόρτα και μεγάλα παράθυρα με σίτες χωρίς κουφώματα. Ρεύμα υπήρχε μόνο 6-9 το απόγευμα και πλενόμασταν με νερό από τον Αμαζόνιο. Πλύσιμο ρούχων στο χέρι και εννοείται πως δεν στέγνωσαν ποτέ!! Θύμαμαι πως βράχηκε το κινητό μου στη θύρα φόρτισης 3 μέρες πριν φύγουμε από τον Αμαζόνιο. Ε λοιπον, απλά 3 μέρες δεν είχα τηλέφωνο. Όχι οτι έχει σήμα εκεί βέβαια. Μόνο στον μπουφέ του lodge. Τα γεύματα μας τα ετοίμαζαν ντόπιες κυρίες με φρέσκα υλικά όπως πατάτα, ρύζι, πιράνχας, εξωτικά φρούτα και λαχανικά. Πολλά από αυτά δεν τα είχα ακούσει ποτέ ξανά. Η πιο ωραία στιγμή της ημέρας ήταν το πρωί στις αιώρες, ακούγοντας το μόνιμο τραγούδι της ζούγκλας και βλέποντας πολύχρωμους παπαγάλους στα δέντρα γύρω μας.

Η αλήθεια είναι πως στον Αμαζόνιο γνώρισα αρκετούς ανθρώπους με υψηλές θέσεις ευθύνης σε ΜΚΟ και παγκόσμιες οργανώσεις που αφορούν το περιβάλλον. Γνώρισαμε τον Cristian, έναν Γερμανό επιστήμονα που περάσαμε μαζί αρκετές μέρες παρέα και που έχουμε κρατήσει ακόμα επαφή. Καθίσαμε και τα είπαμε με τον ιδιοκτήτη του lodge τον Juan που έφυγε απο τη Βαρκελώνη στο ξέσπασμα της οινοκομικής κρίσης και προσπαθούσε να πείσει τους πελάτες του πως η γη είναι επίπεδη!! Τέλος, είδαμε και μερικούς που επέστρεφαν στο κατάλειμμα για ξεκούραση ύστερα απο διήμερα τελετουργικά με Αγιαχουασκα. Μια απο αυτές ήταν η Carmen, μια κοπέλα απο τη Γροιλανδία η οποία μου εξομολογήθηκε πως μετά το ritual της αγιαχουασκα είχε να κοιμηθεί 4 ολόκληρες μέρες μιας και δεν ένιωθε πως ήθελε ύπνο.



Η αγιαχουάσκα είναι ένα ψυχοτρόπο ποτό που έχει τις ρίζες του στους αρχαίους ιθαγενείς πολιτισμούς της Λατινικής Αμερικής.
Tην εποχή των Ίνκα σε κάθε φυλή του Αμαζονίου υπήρχε ένας σαμάνος. Οι σαμάνοι είχαν αναλάβει τον ρόλο του διαμεσολαβητή μεταξύ ανθρώπων και πνευμάτων. Η κατανάλωσή του οδηγούσε τους σαμάνους πνευματικούς σε ένα είδος ύπνωσης. Βοηθούσε το σώμα τους να χαλαρώσει και το μυαλό τους να ταξιδέψει σε άλλες διαστάσεις. Έτσι πίστευαν ότι πετύχαιναν τη σύνδεση με το ανώτερο θεϊκό στοιχείο.




Βέβαια, πέρα από τη σοφία που θεωρούσαν ότι αντλούσαν, οι σαμάνοι απέδιδαν στο ιερό ποτό θεραπευτικές ιδιότητες. Το χρησιμοποιούσαν ως ένα είδος κάθαρσης του οργανισμού και της ψυχής από τις κακές ενέργειες. Ακόμα και σήμερα οι ντόπιοι στο Περού και τη Βραζιλία έχουν κάνει τελετουργικό με Αγιαχουάσκα 1-2 φορές στη ζωή τους για να ξαναγεννηθούν. Είναι ένα ψυχεδελικό αφέψημα το οποίο πιστεύουν πως γιάτρευει σωματικές και ψυχικές ασθένειες, αφού πρώτα βιώσεις κόλαση ή παράδεισο για λίγες ώρες. Ανάλογα δηλαδή με το πως θα ανταποκριθεί το σώμα.

Το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας μας το περνούσαμε και στη βάρκα που κάναμε εξερευνήσεις στο πλημμυρισμένο τροπικό πυκνό δάσος. Μερικές φορές βρίσκαμε πάνω σε κλαδιά, και μια φορά έπεσε μια φωλιά από τερμίτες πάνω στο μπουφάν μου κατά τη σύγκρουση. Οι τερμίτες έμαθα λειτουργούν και ως εντομοαπωθητικό. Να πω εδώ, πως εκεί με τσίμπησε ένα άκακο μυρμήγκι που μαλλον προήλθε απο την ξύλινη βάρκα και ένιωσα τσούξιμο έντονα σαν φωτιά. Κράτησε για μισή ώρα και το σημάδι το πήρα σουβενίρ στην Ελλάδα. Επίσης κολλήσαμε με τη βάρκα σε κάποια πολύ ρηχά σημεία, γίναμε μάρτυρες τοπίων βγαλμένων από παραμύθια, βρήκαμε ένα ξύλινο παρατηρητήριο στη μέση της ζούγκλας και το σκαρφαλώσαμε μέχρι που βγήκαμε πάνω απο τα δέντρα. Τέλος, επισκεφθήκαμε τα γιγαντιαία δέντρα lupuna που είναι και τα πιο ψηλα στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου.








Ψαρέψαμε πιράνχας, τα οποία είναι σαρκοφάγα, οπότε βάλαμε κρέας για δόλωμα. Είναι πολύ σπάνιο να τσιμπήσουν ανθρώπους, παρόλο που το hollywood έχει αντίθετη άποψη. Εγώ ως πρωτάρα έπιασα ένα πιράνχας στα 5 λεπτά και ένα γατόψαρο στα 15’. Πίστευα πως δεν θα πιάσω τίποτα γι’ αυτό και μπήκα στη διαδικασία να ψαρέψω. Το μυστικό ήταν να ρίχνεις το καλάμι όσο πιο βαθιά μπορούσες, γιατι υπήρχε πολλή ζωή στον πάτο του ποταμού. Εννοείται ξανέριξα τα ψαράκια μέσα στο νερό και πήρα έναν υπνάκο όσο ψάρευαν οι άλλοι.


Στον οποίο πάτο του ποταμού δεν ήθελα καν να φανταστώ τι υπάρχει.. Κάποια στιγμή το ηλιοβασιλέμα, ο ξεναγός μας σταμάτησε σε ένα σημείο και μας είπε: “ώρα για βουτιά”! Εκτος του ότι ήμασταν στα 12 μέτρα βάθος, ήταν η ώρα του ηλιοβασιλέματος και τα νερά φαίνονταν κατάμαυρα! Εννοείται μέσα το νερό είχε φυτά, χέλια, πιράνχας, παράσιτα, βακτήρια, μεγάλα ψάρια και σίγουρα λύμματα από όλους τους προηγούμενους οικισμούς. Βέβαια όλα αυτά τα σκέφτηκα μετά τη βουτιά, μιας και το μόνο θέμα μου ήταν το τόσο σκούρο νερό που δεν ήξερα αν κρύβει κανένα εξωπραγματικό ζωάκι μέσα. Αλλά είπα μια φορά έρχεσαι στον Αμαζόνιο. Και βούτηξα. Με κλειστό το στόμα και εννοείται όχι κεφάλι. Ένας Ρώσος δίπλα μου το απόλαυσε τα μάλα. Έκανε συνεχώς βουτιές σαν να ήταν στις Μαλδίβες.



Μερικά βράδια τα αφιερώσαμε επίσης στη ζούγκλα, όπου βγήκαμε περπατώντας για νυχτερινή εξερεύνηση. Δεν φοβήθηκα τίποτα παρά μόνο κάποια πολύ μικρά μυρμήγκια τα οποία αν σε τσιμπήσουν μπορούν να σε στείλουν νοσοκομείο. Επειδή μερικές φορές η βλάστηση ήταν αρκετά πυκνή μπορεί κατά λάθος να ακούμπαγε ο ώμος ή το κεφάλι σου σε κλαδιά και οπότε να έπεφτε κάποιο έντομο πάνω σου. Γι αυτό και φορούσα πάντα καπέλο και κουκούλα. Θα μου μείνει αξέχαστο το μωρό ταραντούλα που συναντήσαμε (η μαμά κρυβόταν κάτω από μια πέτρα) και το οποίο πήρε ο οδηγός μας ο William στην παλάμη του. Το τσίμπημα της ταραντούλας είναι σαν τη μέλισσα και η αράχνη αυτή δεν ασχολείται με τους ανθρωπους (αχ αυτό το hollywood). Τρωει τρωκτικά, φίδια κτλ. Επίσης είδαμε φίδι, βάτραχους, μεγάλες σαύρες. Και άκουσα το μαγικό τραγουδι της νυχτας live. Εξωτικές κραυγές ζώων και πουλιών να ηλεκτρίζουν την ατμόσφαιρα. Ακόμη και στο ξύλινο καλυβάκι που κοιμόμασταν (είπαμε με σίτες χωρίς κουφώματα) έπεφτες να κοιμηθείς και ένιωθες σαν να είσαι εξω στη φύση.
Ηλιοβασίλεμα την ώρα που κολυμπούσαμε.



Μερικές φορές τα ξημερώματα βγαίναμε για να πάμε να βρούμε τα περίφημα caiman, που ανήκουν στην οικογένεια του κροκόδειλου. Δυστυχώς δεν είδαμε κανένα. Αλλά απολαύσαμε την ανατολή του ηλίου και κάναμε κανό σε μεγάλα και μικρά σημεία του ποταμού. Θυμάμαι μερικές φορές να μας τυλίγει ένα πέπλο πάχνης και εμείς αθόρυβα να πλέουμε όλο και πιο βαθιά στην καρδιά του τροπικού δάσους. Και ξάφνου να φτάνουμε σε ξέφωτα.



Συναντήσαμε μερικά communities που ζουν κυριολεκτικά πάνω στο νερό. Είναι όλοι πάντα πολύ φιλικοί και εννοείται περάσαμε χρόνο μαζί τους! Είδα το σούπερ μάρκετ τους, το σχολείο, την πλεούμενη εκκλησία και το γήπεδό τους. Έπαιξα και ποδόσφαιρο μαζί τους. Είχα να παίξω πάρα πολλά χρόνια από τότε που έπαιζα σε γυναικεία ομάδα. Διατηρώ ακόμα το αθλητικό μου δελτίο, αλλά όχι τα skills τελικά. Που να τους φτάσω, αυτοί το έχουν στο αίμα τους το άθλημα.







Το σχολείο.

Η εκκλησία.

Το σούπερ μάρκετ.
Κάναμε bird watching, είδαμε υπέροχα πουλιά της Αμαζονίας και φλαμίνγκος. Αλλά και μια τεράστια σαύρα στην κορυφή ενός δέντρου. Μετά απο λίγο έπιασε βροχή και βάλαμε τα αδιάβροχα.







Σειρά είχε η επίσκεψή μας στο Santa Maria de Fatima community. Μια κοινότητα που έσφιζε από ζωή, χαρά, παιδιά, κότες και πλημμύρα λόγω εποχής. Εκεί είδα μια από τις ωραιότερες εικόνες στη ζωή μου την οποία έχω σε βίντεο. Ένα παιδάκι να σπρώχνει μια βάρκα με άλλα 3 παιδάκια μέσα και ενώ έβρεχε πολύ δυνατά και εμείς τρέχαμε να σώσουμε εμάς και τα … iphone, αυτά χόρευαν στη βροχή και γελούσαν με την ψυχή τους. Ντράπηκα και ένιωσα τόσο «μικρή» μπροστά στον καθρέπτη ζωής αυτών των παιδιών που είχαν τα πάντα εκείνη τη στιγμή.
Εκεί πήρα και τις πιο όμορφες ζεστές αγκαλιές που έχω λάβει ποτέ από μικρά παιδάκια σε ταξίδι. Τι μάτια λαμπερά όλο ευτυχία που είχαν! Τα οποία γλυκούλια για να μας ευχαριστήσουν που τα επισκεφθήκαμε, μας κέρασαν παγωτό. Όχι το δικό μας κλασικό παγωτό, αλλά το δικό τους, το παγωτό της ζούγκλας! Είπαμε ο Αμαζόνιος έχει τα πάντα! Ένας καρπός που τον ανοίγεις με μαχαίρι και είναι σαν παγωτό!





Σειρά είχε η επίσκεψη στη φυλή Yahua η οποία έχει δυτικοποιηθεί αρκετά και απλά θέλησαν να μας κάνουν ένα show για να δούμε τα έθιμά τους. Αυτό που θα μου μείνει πιο πολυ απ’ όλα είναι πως μετά από 1.5 χρόνο πανδημίας αλλά εξακολουθώντας να ταξιδεύω ανελλιπώς, είχα για πρώτη φορά σωματική επαφή με ξένο λαό. Χορέψαμε, τραγουδήσαμε, αγκαλιαστήκαμε και βγάλαμε φωτογραφίες. Και μπορώ να πω μου άρεσε πολύ αυτή η ανταλλαγή ενεργειών. Έχει μια όμορφη αίσθηση να αφήσεις έναν φαινομενικά τόσο διαφορετικό άνθρωπο να μπει στα όρια σου. Εκεί συνειδητοποιείς πως είμαστε όλοι φτιαγμένοι από την ίδια ουσία. Του δίνεις και σου δίνει ένα κομμάτι του εκείνη τη στιγμή.




Έριξα και με το sharabatana, το κυνηγετικό φυσοκάλαμο που εκσφενδονίζει τα κοφτερά σαν βελόνες βέλη του. Τα χρόνια σκοποβολής δεν πήγαν χαμένα τελικά, πέτυχα 1 στα 2.


Τι θα κρατήσω από αυτό το ταξίδι; Την αίσθηση του να είσαι στο απολύτως πουθενά και να είσαι ένας μικρός ταπεινός παρατηρητής του μεγαλείου της φύσης. Θα μου μείνουν αξέχαστοι οι ήχοι της φύσης λίγο πριν αποκοιμηθώ. Και τα λαμπερά μάτια των νέων από τα δάση της Αμαζονίας.

Γνωρίστε την Έλενα και μάθετε για τις δραστήριότητές της στο: https://wetravel.gr/lapo-roze-krasi/
Έλενα Μπαβελή